Niech nie sczezną artyści
Magda Piekarska: Jak bardzo zła jest sytuacja Teatru Współczesnego?
Adam Kuzycz-Berezowski: Tak zła, jak nigdy dotąd. W naszym teatrze nigdy nie było Bizancjum, nie pamiętam, żebyśmy odczuwali szczególny komfort finansowy, zawsze zmagaliśmy się z brakami, pensje w zespole aktorskim i innych działach były niskie. Ale od momentu wybuchu pandemii było już tylko gorzej. COVID, potem wybuch wojny w Ukrainie, inflacja, kryzys energetyczny – to wszystko sprawiało, że koszty prowadzenia instytucji wzrosły, natomiast nasze pensje podnosiły się w niewielkim stopniu, właściwie wyłącznie ze względu na podwyżki pensji minimalnych.
Jak w tej chwili wyglądają wasze zarobki?
Od 2019 roku średnia pensja w zespole aktorskim wzrosła o 300 zł – z 5300 do 5600 zł brutto miesięcznie, co oznacza około 3950 netto. Ale rzecz także w innych liczbach – w 2019 nasze pensje były tylko odrobinę niższe od średniej krajowej i o 3000 wyższe od minimalnej, która wynosiła wówczas 2250 zł. Teraz średnia krajowa to 7762 zł brutto miesięcznie, nasze średnie zarobki są o ponad 2000 zł niższe, a od pensji minimalnej dzieli nas tylko niespełna 1400 zł. Pamiętajmy, że mówimy o średniej płacy w zespole, która przecież zależy od wielu czynników, przede wszystkim od liczby zagranych spektakli – wysokość składowej, jaką stanowią honoraria zmienia się w czasie i zależy od obsady. Podstawa to jednak wciąż minimalna krajowa.
A jak to wygląda na tle innych teatrów?
Zebraliśmy dane z dziesięciu teatrów w Polsce i w żadnym średnia zarobków nie była niższa niż u nas. Na przykład w gdańskim Teatrze Wybrzeże aktorki i aktorzy zarabiają średnio 7500 zł, w Teatrze Polskim w Warszawie – 8900 zł. Zastanawiają też różnice w dotacjach – żeby przytoczyć przykłady podobnych jednostek: Teatr Kochanowskiego w Opolu, który zatrudnia podobną liczbę pracowników, jest dotowany kwotą 14,2 mln zł, u nas to zaledwie 9,5 miliona, a Opole jest przecież miastem znacznie mniejszym od Szczecina. Teatr im. Żeromskiego w Kielcach dysponuje budżetem w wysokości 16,8 mln zł, zatrudniając 76 pracowników.
Pewnie porównywaliście też waszą sytuację z innymi szczecińskimi instytucjami?
Niestety, nie mamy danych z Teatru Polskiego w Szczecinie, który jest finansowany przez Urząd Marszałkowski, ale wiemy, jaka jest sytuacja w miejskich instytucjach kultury, których jest w sumie czternaście i mieszczą się w tej liczbie biblioteki i domy kultury, ale też choćby Muzeum Techniki. W tabelkach nasza średnia zarobków jest druga od końca. Gorzej od nas zarabiają tylko bibliotekarki – średnio ok. 4500 zł brutto, co jest absolutnie haniebne. Ciekawym przykładem jest instytucja komercyjna, jaką jest Szczecińska Agencja Artystyczna, która organizuje przede wszystkim koncerty, między innymi Męskie Granie. Bez wątpienia miastu potrzebna, ale dotowana kwotą 8,4 miliona złotych. Na uwagi wiceprezydentki Lidii Rogaś, że teatr to firma i powinien zwiększyć koszty własne, chciałbym odpowiedzieć prostym zestawieniem: podczas gdy komercyjna Agencja generuje 1 mln 100 tys. zł dochodu, nasz niestroniący od artystycznego ryzyka teatr wypracował dwukrotnie wyższy zysk. Średnia udziału środków organizatora w finansach teatrów w Polsce to 81 procent – u nas to 75 procent, co pokazuje, jak nieadekwatny jest argument Lidii Rogaś, przy fundamentalnym błędzie w założeniu – bo teatr nie jest firmą, ale instytucją kultury.
Niskie pensje to nie jedyny problem Współczesnego?
Kiedy dostałem angaż do teatru, w gablocie wisiało ogłoszenie, że już za osiem lat przeniesiemy się do własnej siedziby. Minęło szesnaście lat, a nasze dwie sceny wciąż mieszczą się w budynku Muzeum Narodowego, dokąd teatr wyprowadził się w 1976 roku. Infrastruktura jest tu najgorsza w mieście. Kiedy z panią rozmawiam, chodzę między pomieszczeniem socjalnym a przedsionkiem, gdzie zostały upchnięte scenografie do spektakli, przypięte pasami do ścian, schodów, sufitu. Warunki do pracy są tu naprawdę trudne, zwłaszcza w porównaniu z innymi instytucjami w mieście, które mają nowe siedziby, tak jak Opera na Zamku, Filharmonia czy Teatr Polski. Na pewno nie jesteśmy w stanie przyciągnąć widza warunkami, w jakich prezentowane są spektakle. Natomiast bronimy się poziomem artystycznym – w ciągu dwóch lat pokazywaliśmy nasze przedstawienia 30 razy na międzynarodowych festiwalach teatralnych, SPARTAKUSA prezentowaliśmy w Czechach, w czerwcu jedziemy z tym spektaklem do Hanoweru. To wszystko sprawia, że jesteśmy szczecińską marką eksportową, rozpoznawalną nie tylko w Polsce. W takiej sytuacji absurdem byłoby wymagać od nas zmian profilu – z teatru ambitnego, poszukującego, poruszającego ważne tematy w stronę bardziej komercyjnych przedsięwzięć, skoro Teatr Polski pokrywa to zapotrzebowanie.
Ma pan poczucie, że urzędnicy tego nie dostrzegają?
Są, owszem, dumni i szczęśliwi, że w Szczecinie działa teatr, który odnosi takie sukcesy. Ale za tą dumą nie idzie zrozumienie naszych potrzeb. Poza doraźnymi strzykawkami finansowymi, które miasto aplikuje nam w postaci dotacji celowych na bieżące potrzeby produkcyjne, nie dostajemy nic. A nam nie chodzi o zasypywanie dziur, ale o zapewnienie stabilności instytucji. Mam wrażenie, że nasz organizator wziął sobie do serca powiedzenie, że artysta głodny będzie bardziej płodny i próbuje nas zagłodzić, wierząc, że tak właśnie stwarza nam odpowiednie warunki pracy. Prezydent Szczecina Piotr Krzystek powiedział kiedyś w naszym teatrze, że teatr to nie piłka nożna. Nie jestem fanem piłki, nie korzystam z nowego szczecińskiego stadionu, ale cieszę się, że powstał, wiem, że wiele osób z niego korzysta, że podnosi prestiż miasta. Wiem, jak niszowy w porównaniu z piłką jest teatr, ale nasz też podnosi prestiż miasta. Cieszylibyśmy się, gdyby władze to zauważały i realnie nas wspierały, kibicując w sukcesach, ale też dbając o ludzi, którzy za teatrem stoją, i o infrastrukturę. Super, że jest w Szczecinie nowy stadion, ale dobrze, żeby i Współczesny miał własną siedzibę z prawdziwego zdarzenia. Walczymy o godne płace i warunki pracy, bo mimo dotacji zwiększanej rok do roku, koszty stałe rosną w takim tempie, że jeśli Współczesny nie zaprzestanie kolejnych produkcji, doprowadzi na koniec roku do powstania długu w wysokości 850 tys. zł.
Na 19 marca planujecie protestacyjną premierę - Niech sczezną artyści, w reżyserii prezydenta Szczecina. Co to będzie?
Przyjęliśmy strategię, że nie wygłupiamy się w tym proteście – jesteśmy dorosłymi ludźmi i chcemy być traktowani poważnie, wystarczająco często słyszymy od ludzi niezwiązanych z teatrem, że wygłupiamy się na scenie. Nie chcemy działać przez happeningi, które można skwitować wzruszeniem ramion: „Ach, ci artyści, oni tak mają”. Bo mamy to, co inni ludzie – rodziny, za które jesteśmy odpowiedzialni, kredyty i inne zobowiązania.
„Premiera” odbędzie się na ostatnim posiedzeniu rady miasta przed wyborami samorządowymi. To też ostatni moment, kiedy może zapaść decyzja o zmianie finansowania dla naszego teatru. Chcemy wierzyć, że to się wydarzy, że obejrzymy spektakl z happy endem. Dochodzą nas słuchy, że jest wola ku temu. Apelujemy, żeby to dofinansowanie nie było przyznane w ramach dotacji celowej, bo jeśli taka dotacja jest przeznaczona na działania kulturalne, nie można jej wykorzystać na podniesienie wynagrodzeń. Niech sczezną artyści to emblemat oddający nasze odczucia, który – w co wierzymy – przemówi do organizatora.
Chcielibyśmy, żeby prezydent spotkał się z nami, chcemy z nim spokojnie i merytorycznie porozmawiać. Chcemy otworzyć szeroką dyskusję o polityce kulturalnej w mieście i jej finansowaniu. Chcielibyśmy, żeby o wysokości płac w instytucjach kultury decydował czytelny i przejrzysty algorytm. Być może nie wszystkich interesuje kultura, ale jest ona ważnym elementem życia publicznego. A my, jej twórcy, musimy stać na straży, gotowi wciąż dbać o jakość.
Wiceprezydentka Szczecina proponuje na wasze problemy zaciśnięcie pasa – zwolnienia i oszczędności.
Tylko jak oszczędzać? Może robić mniej premier? Kiedy przychodziłem do teatru, odbywało się 7-8 premier w sezonie, teraz jest ich 5, zejść z tej liczby będzie trudno. Ktoś, kto nie zna realiów pracy nad spektaklem, powie: „zróbcie trzy, ale takie super premiery”, to jednak tak nie działa, musi być margines na ryzyko, nawias błędu, żeby teatr mógł się rozwijać. Dodam jeszcze, że nasze produkcje na dużą scenę pochłaniają połowę środków, jakie wydaje się na ten cel w innych miastach. To oznacza między innymi niższe honoraria dla pracujących u nas reżyserów i innych twórców. Wielu z nich godzi się na pracę na takich warunkach tylko ze względów artystycznych.
Teatr to nie tylko artyści, ale też cała rzesza ludzi pracujących w kulisach. Ich też dotyczy kryzysowa sytuacja?
Tak. Warto dodać, że to często specjaliści na wagę złota, jak realizatorzy dźwięku czy oświetleniowcy – nie ma ich wielu w Szczecinie i mamy szczęście, że po latach ogromnych trudności mamy młodą, bardzo sprawną, zdolną, wyczuloną na teatr kadrę. Dzielą z nami artystyczną pasję, ale instytucja musi im zapewnić godne warunki pracy, żeby chcieli z nami zostać – bez problemu dostaną przecież wyższe honoraria w komercyjnych firmach.
Widz spektaklu nie dostrzega całej tej niewidzialnej pracy, która toczy się w kulisach. Doskonale obrazuje to pytanie zadane przed rokiem przez wiceprezydentkę Rogaś: „po co w teatrze aż dwie garderobiane?”. Mamy w teatrze cztery sceny, w tym Teatr Mały, oddalony od głównej sceny o półtora kilometra i tylko dwie garderobiane, które mają w tych warunkach mnóstwo pracy, tym bardziej że spektakle odbywają się często jednocześnie na dużej i małej scenie. Ktoś musi przygotować kostiumy, zadbać o nie, asystować przy przebiórkach w trakcie spektakli – łatwo sobie wyobrazić, z czym trzeba się mierzyć, kiedy jedna z garderobianych zachoruje. Podobnie jest z maszynistami – jeszcze pod koniec ubiegłego roku mieliśmy ich w teatrze tylko trzech, a wykonują naprawdę ciężką fizyczną pracę. Dochodziło do tego, że dyrektor musiał redukować plany repertuarowe, bo nie było komu montować scenografii.
Redukcja w naszym zespole aktorskim już się odbyła – część przeszła na emeryturę, dwie osoby dostały lepsze oferty pracy w innym mieście. Myśleliśmy, że pozwoli to przyjąć nowe, młode aktorki i aktorów, bo nasz zespół przez ostatnie lata się zestarzał, najmłodsza osoba w nim ma 33 lata. Niestety, dyrekcja wciąż nie jest w stanie przyjąć nikogo, bo pieniądze z uwolnionych etatów idą na regulację płac.
Jak pan sobie wyobraża sytuację teatru po 19 marca?
Jestem optymistą: nasze finansowanie jest zwiększone, spotykamy z panem prezydentem, wypracowujemy czytelne zasady dotyczące wynagrodzeń i miejskiej polityki kulturalnej.
Ile zarabiacie w tej wizji przyszłości?
Radna Urszula Pańka, która jest dyrektorką Zachodniopomorskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli zaproponowała, żeby punktem odniesienia dla naszych płac była pensja nauczyciela mianowanego, która w tym roku ma wynosić ok. 7500 zł brutto. Chcielibyśmy być docenieni tak jak nauczyciele – to konkretna, bardzo dobra propozycja.
06-03-2024
Adam Kuzycz-Berezowski – aktor, absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie (2007). Na scenie Teatru Współczesnego w Szczecinie zadebiutował 16 lat temu w Weselu Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Anny Augustynowicz rolą Poety, obecnie można go oglądać m.in. spektaklach SPARTAKUS. Miłość w czasach zarazy, Opowieści babć szeptane córkom przez matki czy Lalka (nagroda Bursztynowy Pierścień za rolę Stanisława Wokulskiego). Wiceprzewodniczący Komisji Zakładowej Związku Zawodowego Aktorów Polskich przy Teatrze Współczesnym.
These 3D visuals are a fantastic way to help clients understand what their investment will look like when complete. wizualizacje 3d
Interesting post. I Have Been wondering about this issue, so thanks for posting. Pretty cool post.It 's really very nice and Useful post.ThanksThis is my first time visit here. From the tons of comments on your articles,I guess I am not only one having all the enjoyment right here! read review
Great job for publishing such a beneficial web site. Your web log isn’t only useful but it is additionally really creative too.Pretty good post. I just stumbled upon your blog and wanted to say that I have really enjoyed reading your blog posts. Any way I'll be subscribing to your feed Battery Factory
I havent any word to appreciate this post.....Really i am impressed from this post....the person who create this post it was a great human..thanks for shared this with us.This particular is usually apparently essential and moreover outstanding truth along with for sure fair-minded and moreover admittedly useful My business is looking to find in advance designed for this specific useful stuffs… lifepo4 power station
I can see that you are an expert at your field! I am launching a website soon, and your information will be very useful for me.. Thanks for all your help and wishing you all the success in your business.i never know the use of adobe shadow until i saw this post. thank you for this! this is very helpful. Video Chat
Are you ready to dive into the vibrant world of Philippines nightlife? Click here for more: ->-> 말라떼.COM
I havent any word to appreciate this post.....Really i am impressed from this post....the person who create this post it was a great human..thanks for shared this with us.this is really nice to read..informative post is very good to read..thanks a lot!Nice post! This is a very nice blog that I will definitively come back to more times this year! Awesome article, it was exceptionally helpful! I simply began in this and I'm becoming more acquainted with it better! Cheers, keep doing awesome!Interesting topic for a blog. I have been searching the Internet for fun and came upon your website. Taekwondo Medals
Thanks for taking the time to discuss this, I feel strongly that love and read more on this topic. Wow, What a Excellent post. I really found this to much informatics. It is what i was searching for.I would like to suggest you that please keep sharing such type of info.ThanksYou make so many great points here that I read your article a couple of times. Your views are in accordance with my own for the most part. This is great content for your readers.You make so many great points here that I read your article a couple of times. Your views are in accordance with my own for the most part. This is great content for your readers. Huperzine A Powder
I just found this blog and have high hopes for it to continue. Keep up the great work, its hard to find good ones. I have added to my favorites. Thank You.Interesting topic for a blog. I have been searching the Internet for fun and came upon your website. Fabulous post. Thanks a ton for sharing your knowledge! It is great to see that some people still put in an effort into managing their websites. I'll be sure to check back again real soon.I can see that you are an expert at your field! I am launching a website soon, and your information will be very useful for me.. Thanks for all your help and wishing you all the success in your business. 은평구출장마사지
I havent any word to appreciate this post.....Really i am impressed from this post....the person who create this post it was a great human..thanks for shared this with us.This is such a great resource that you are providing and you give it away for free. I love seeing blog that understand the value of providing a quality resource for free. 구글광고대행
I really loved reading your blog. It was very well authored and easy to undertand. Unlike additional blogs I have read which are really not tht good. I also found your posts very interesting. In fact after reading, I had to go show it to my friend and he ejoyed it as well!Yes i am totally agreed with this article and i just want say that this article is very nice and very informative article.I will make sure to be reading your blog more. You made a good point but I can't help but wonder, what about the other side? !!!!!!Thanks immediate 2000 proair website
I was surfing the Internet for information and came across your blog. I am impressed by the information you have on this blog. It shows how well you understand this subject.Very informative post! There is a lot of information here that can help any business get started with a successful social networking campaign. btc 6.0 avage
Mmm.. estimable for being through ones document or maybe advise, whatsoever, When i repute I should also practice sturdy intended for the include web page wish When i engage in many salubrious additionally kept up to date chaotic with your position. Live Plant
Thank you because you have been willing to share information with us. Yes i am totally agreed with this article and i just want say that this article is very nice and very informative article.I will make sure to be reading your blog more. You made a good point but I can't help but wonder, what about the other side? !!!!!!Thanks dortmund gegen vfb stuttgart
Awesome article, it was exceptionally helpful! I simply began in this and I'm becoming more acquainted with it better! Cheers, keep doing awesome!Really i am impressed from this post....the person who create this post it was a great human..thanks for shared this with us.I love seeing blog that understand the value of providing a quality resource for free.I’m going to read this. I’ll be sure to come back. thanks for sharing. and also This article gives the light in which we can observe the reality. this is very nice one and gives indepth information. thanks for this nice article...I’m going to read this. I’ll be sure to come back. thanks for sharing. and also This article gives the light in which we can observe the reality. this is very nice one and gives indepth information. thanks for this nice article... 창원출장
I learn some new stuff from it too, thanks for sharing your information.Interesting topic for a blog. I have been searching the Internet for fun and came upon your website. Fabulous post. Thanks a ton for sharing your knowledge! It is great to see that some people still put in an effort into managing their websites. I'll be sure to check back again real soon. 백링크판매
It's a game. Five dollars is free. Try it It's not an easy game ->-> 카지노 검증업체 .COM
Positive site, where did u come up with the information on this posting?I have read a few of the articles on your website now, and I really like your style. Thanks a million and please keep up the effective work.I learn some new stuff from it too, thanks for sharing your information. investec bursary 2024
I admire this article for the well-researched content and excellent wording. I got so involved in this material that I couldn’t stop reading. I am impressed with your work and skill. Thank you so much.When your website or blog goes live for the first time, it is exciting. That is until you realize no one but you and your. eintracht frankfurt
Thanks for taking the time to discuss this, I feel strongly about it and love learning more on this topic. If possible, as you gain expertise, would you mind updating your blog with extra information? It is extremely helpful for me.Pretty good post. I just stumbled upon your blog and wanted to say that I have really enjoyed reading your blog posts. Any way I'll be subscribing to your feed and I hope you post again soon. Big thanks for the useful info. KSZ9031RNXIC
I love that! They are specifically what I need! I appreciate you sharing these amazing and fulfilling experiences with me and with all of you. Have fun with your family and wordle ONLINE.